Gmina przygotowuje się do przejęcia obiektów przemysłowych pozostałych po kopalni „Jan Kanty”. Poczyniono już wstępne ustalenia z właścicielem majątku – Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A. Na terenie i w zachowanych obiektach nieczynnej kopalni ma szansę powstać, przy współudziale mieszkańców Jaworzna, nowe, atrakcyjne centrum kulturalno-rozrywkowe. Młodzi jaworznianie tchną nowe życie w historyczną, postindustrialną przestrzeń.
Ocalić fragment jaworznickiej historii
– W kopalni „Jan Kanty” pracowały całe pokolenia jaworznickich górników. Ta kopalnia przez dziesięciolecia żywiła rodziny i kształtowała ekonomiczny byt miasta. Nie możemy dopuścić, by ostatnie obiekty, które po niej pozostały, uległy zniszczeniu. Jesteśmy to winni tysiącom górników, którzy tworzyli przemysłową historię miasta i którzy związali z jaworznickim górnictwem swe życie. To ich historie osobiste wplecione w historię miasta – podkreśla Prezydent Jaworzna Paweł Silbert. – Dlatego podjąłem próbę pozyskania tych terenów od SRK. Przyświeca nam idea, by zachować i odrestaurować naziemną infrastrukturę pozostałą po „Kantym” i wprowadzić tu zupełnie nowe funkcje. Głównie z myślą o młodych mieszkańcach Jaworzna. Mamy wstępną zgodę spółki i sprawa jest w toku. Dokładny plan, jak ma wyglądać ta przestrzeń, łącznie z przyszłymi funkcjami zostanie ustalona w konsultacjach społecznych. Zaproponowałem, by to ważne zadanie było elementem rozmów w ramach programu „Jaworzno w dyskusji”, z udziałem młodych ludzi.
Okoliczności do przejęcia obiektów „Kantego” są sprzyjające, ponieważ Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. już wkrótce zaniecha wykorzystywania tej infrastruktury do odwadniania wyrobisk. W czwartym kwartale 2024 r. zostanie oddana do użytku nowoczesna, zautomatyzowana pompownia głębinowa, która przejmie zadanie odwadniania. Przypomnijmy, że w sąsiedztwie pompowni Wodociągi Jaworzno zbudują na terenach pozyskanych od SRK nową stację uzdatniania wody, która wykorzystywać będzie właśnie wody dołowe. To zadanie realizowane w ramach środków zewnętrznych, które Gmina pozyskała na inwestycje w Jaworznickim Obszarze Gospodarczym.
Z końcem bieżącego roku budynki po KWK „Jan Kanty” przestaną pełnić już jakąkolwiek funkcję użytkową. Może je więc czekać los wieży szybowej „Witold II”, która uległa wyburzeniu w roku 2020. Wciąż istniejące obiekty pokopalniane to budynek nadszybia szybu „Witold I” wraz z wieżą wyciągową, sąsiadujący z nim budynek maszynowni z czynną maszyną wyciągową oraz jej układem zasilającym, budynek warsztatu oraz biurowiec.
– Przedstawiciele SRK S.A. wyrazili gotowość przekazania darowizną na rzecz gminy,działek wraz z budynkami „Jana Kantego”, po uruchomieniu nowej pompowni. Gmina planuje przejęcie całej infrastruktury łącznie z zainstalowanymi urządzeniami i utrzymanie jej w charakterze zabytków techniki. Jestem przekonany, iż warto podjąć się zadania odrestaurowania ostatnich obiektów byłej KWK „Jan Kanty” i mam nadzieję, że znajdę w tym zakresie poparcie jej byłych pracowników oraz całej jaworznickiej braci górniczej oraz mieszkańców. Szczególnie tych młodych, którym chcemy zaproponować, by była to przestrzeń specjalnie dedykowana dla nich – zapowiada prezydent Silbert.
Przestrzeń tętniąca życiem
Nie sposób myśleć o przejęciu i utrzymaniu obiektów pokopalnianych po to tylko, by stały nieużytkowane. Stąd pomysł na „Nowy Kanty”, czyli zmianę funkcji z terenu przemysłowego na strefę aktywności w postindustrialnej aurze.
– Chcemy, aby „Nowy Kanty” stał się modnym miejscem aktywnego spędzania czasu. Miejscem tętniącym życiem, z atrakcyjną ofertą dla młodych jaworznian. Obecnie młodzież spotyka się w galerii, na plantach lub „na kopułach”. Chcielibyśmy stworzyć z nimi wspólnie przestrzeń, na tyle atrakcyjną, by zechcieli spotykać się „na Kantym”. Zaproponujemy w dyskusji publicznej, by powstały tam strefy gastronomiczne, strefy koncertowo-taneczne strefa wystawiennicza, artystyczna, multimedialna itd. Nie przesądzamy ostatecznego kształtu w tej chwili. Po pozyskaniu terenu, o stworzenie założeń projektowych poprosimy samych mieszkańców, aby pomogli zaaranżować przestrzeń zgodnie z ich oczekiwaniami – mówi zastępca prezydenta Łukasz Kolarczyk. – Chcemy na ten cel pozyskać środki europejskie, mamy możliwość skorzystania z funduszy na rewitalizację obiektów poprzemysłowych na cele społeczne i pobudzające przedsiębiorczość. To co ważne, planujemy by sami młodzi ludzie zaangażowali się w zaplanowanie nowych funkcji „Kantego”.
Przykładem udanej rewitalizacji poprzemysłowej przestrzeni może być np. element projektu Fabryka Pełna Życia w Dąbrowie Górniczej, powstały na terenach dawnej fabryki obrabiarek Defum. „Nowy Kanty” mógłby pełnić podobne funkcje otwartej przestrzeni publicznej.
– Widziałbym to miejsce, jako świadectwo przemysłowej, górniczej tradycji Jaworzna z jednej strony, a z drugiej jako wyraz dynamicznie przeobrażającego się miasta przyjaznego dla młodych ludzi – wyjaśnia prezydent Paweł Silbert. – Miejsce chętnie odwiedzane z sentymentem przez starszych jaworznian, a oferujące przestrzeń społeczną i artystyczną dla realizacji ciekawych projektów kulturalnych przez pokolenie ich dzieci i wnuków. Mamy dobry plan na zagospodarowanie terenów „Jan Kanty”, w tym stworzenie na sąsiadujących działkach nowoczesnej, przyjaznej strefy mieszkaniowej.
