Od kilku lat owce stały się niewątpliwie „namacalnym” symbolem naszego miasta. To te milusińskie ssaki kopytne, corocznie, w ramach środków pozyskiwanych przez Gminę z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wypasane są na terenie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Sadowa Góra w Jaworznie. Od października 2023 r. na Łąkach Bielana pojawiło się kilkanaście owieczek wrzosówek, które dbają o atrakcyjne przyrodniczo tereny zielone na Borach.
Nie można sobie wymarzyć bardziej ekologicznego podejścia do cennych połaci roślinności murawowej niż naturalne zgryzanie młodych pędów nawłoci i innych gatunków ekspansywnych roślin przez owce, które dodatkowo mimowiednie je… nawożą. Niewątpliwie wpływa to na zachowanie, a nawet wzrost różnorodności biologicznej tak utrzymywanych muraw kserotermicznych.
Te cenne murawy występują też w innych częściach naszego miasta – w Ciężkowicach, na Długoszynie, ale również na Borach. I właśnie na Borach mamy łąki Bielana, o których, ze względu na pojawienie się ostatnio nietypowych „gości”, należy powiedzieć coś więcej.
Same tereny były niegdyś użytkowane rolniczo. Ze względu na postęp technologiczny, a także zmiany w podejściu mieszkańców do nieruchomości, dziś są praktycznie niezagospodarowane. Przez co nawłoć amerykańska i inne gatunki trawiaste powoli zaczęły pokrywać coraz większe połacie tego terenu. Terenu, który w ostatnich latach stał się poligonem badawczym dla przyrodników z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, upatrujących obszar Góry Bielana jako miejsce o wyjątkowych walorach przyrodniczych w skali całego Jaworzna. Liczne inwentaryzacje przyrodnicze przeprowadzone w granicach przedmiotowego obszaru wykazały wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin oraz także cenne zbiorowiska murawowe. Dlatego, dzięki staraniom zasłużonej dla przyrody miasta Jaworzna pani profesor Barbarze Tokarskiej-Guzik, łąki Bielana z ich osobliwą szatą roślinną zostały ujęte w 2019 r. w Uchwale Rady Miejskiej w Jaworznie, określającej zasady racjonalnego użytkowania obszaru przez zwiedzających. Dało to również możliwość podejmowania kolejnych kroków przez Wydział Ochrony Środowiska.
Aby utrudnić notoryczne zaśmiecanie, ale również dewastowanie (poprzez rozjeżdżanie pojazdami mechanicznymi) zieleni murawowej, końcem jesieni w tym miejscu zostały zamontowane szlabany. Wykonane zostało też specjalne ogrodzenie, które zwiększa poczucie bezpieczeństwa owieczek – naszych nowych „mieszkanek”, bo tak należy o nich mówić… A o kim?
No właśnie: taką kropką nad „i” dopieszczającą naturę na łąkach Bielana jest kilkanaście owieczek wrzosówek. Kilka tygodni temu sprowadziła je para z Jaworzna, zamieszkująca okolicę. To nietypowi pasjonaci, z którymi Gmina zawarła umowę współpracy polegającej na nieodpłatnym udostępnieniu gminnego obszaru niezwykle cennych siedlisk murawowych celem ich ochrony poprzez czynny wypas.
Liczymy na to, że nowe „żywe kosiarki” zagoszczą na dobre na Borach i staną się kolejną atrakcją przyrodniczą naszego miasta.
