W niedzielę – 15 października 2023 r. – odbędą się wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Poniżej zamieszczamy informację dot. warunków udziału obywateli polskich w jesiennych wyborach.
UPRAWNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Wyborcy niepełnosprawni – to osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w tym wyborcy posiadający orzeczenie organu rentowego o całkowitej niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, a także zaliczenie do I lub II grupy inwalidzkiej.
I. Głosowanie korespondencyjne
Głosować korespondencyjnie mogą wyborcy niepełnosprawni oraz wyborcy, którzy:
- najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat,
- podlegają w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych.
Głosować korespondencyjnie można tylko w kraju. Zamiar głosowania korespondencyjnego powinien zostać zgłoszony przez wyborcę komisarzowi wyborczemu najpóźniej w 13 dniu przed dniem wyborów, tj. do 2 października 2023 r.
Wyborca podlegający w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych może zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego najpóźniej w 5. dniu przed dniem wyborów. Natomiast wyborca, który rozpocznie obowiązkową kwarantannę, izolację lub izolację w warunkach domowych po tym terminie, może zgłosić ten zamiar najpóźniej w 2. dniu przed dniem wyborów.
Zgłoszenie może być dokonane:
- ustnie;
- na piśmie utrwalonym w postaci:
- papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem,
- elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej na stronie internetowej gov.pl, po uwierzytelnieniu tej osoby,
- telefonicznie – w przypadku wyborcy niepełnosprawnego oraz wyborcy podlegającego w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych.
Powinno ono zawierać nazwisko i imię (imiona), numer PESEL wyborcy, oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie oraz adres, na który ma być wysłany pakiet wyborczy.
Do zgłoszenia wyborca niepełnosprawny dołącza kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności.
W zgłoszeniu wyborca niepełnosprawny może zażądać dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a.
Wyborca, nie później niż 6. dnia przed dniem wyborów, otrzyma pakiet wyborczy, który zostanie doręczony przez przedstawiciela Poczty Polskiej wyłącznie do rąk własnych wyborcy.
II. Głosowanie przez pełnomocnika
Głosować przez pełnomocnika mogą wyborcy niepełnosprawni oraz wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat. Pełnomocnictwa do głosowania nie może udzielić osoba, która zgłosiła zamiar głosownia korespondencyjnego. Głosować przez pełnomocnika można tylko w kraju. Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca prawo wybierania.
Pełnomocnikiem nie może być:
- osoba wchodząca w skład komisji obwodowej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania;
- mąż zaufania;
- obserwator społeczny;
- osoba kandydująca w wyborach.
Pełnomocnictwo można przyjąć:
- tylko od jednej osoby lub
- od dwóch osób, jeżeli co najmniej jedną z nich jest wstępny (ojciec, matka, dziadek, babka, itd.), zstępny (syn, córka, wnuk, wnuczka, itd.), małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika.
Pełnomocnictwa udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do sporządzania aktów pełnomocnictwa do głosowania.
Wyborca składa wniosek do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której jest ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania.
Wniosek należy złożyć najpóźniej w 9. dniu przed dniem wyborów czyli do 6 października 2023 r.
Wniosek może być złożony:
- ustnie;
- na piśmie utrwalonym w postaci:
- papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem,
- elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej na stronie internetowej gov.pl, po uwierzytelnieniu tej osoby.
Do wniosku należy dołączyć:
- pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem na przyjęcie pełnomocnictwa,
- kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności, jeżeli wyborca udzielający pełnomocnictwa w dniu głosowania nie będzie miał ukończonych 60 lat.
Akt pełnomocnictwa jest sporządzany z zasady w miejscu stałego zamieszkania wyborcy, chyba że wyborca we wniosku zwróci się o jego sporządzenie w innym miejscu na obszarze gminy, w której stale zamieszkuje i ujęty jest w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania.
Wyborca, który udzielił pełnomocnictwa może głosować osobiście w lokalu wyborczym, pod warunkiem, że wcześniej nie oddał głosu jego pełnomocnik.
Głosowania przez pełnomocnika nie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych, aresztach śledczych i domach studenckich.
III. Głosowanie na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania
Wyborca, który zamierza zmienić miejsce pobytu przed dniem wyborów, może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. Z zaświadczeniem takim można głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.
Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania składa się w dowolnie wybranym urzędzie gminy do 12 października 2023 r.
Wniosek składa się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej z własnoręcznym podpisem. Zaświadczenie o prawie do głosowania wyborca odbiera za pokwitowaniem osobiście albo przez upoważnioną pisemnie osobę, w urzędzie gminy, w którym złożono wniosek.
W przypadku upoważnienia innej osoby do odbioru zaświadczenia wyborca sporządza wniosek o wydanie zaświadczenia i upoważnienie (może to być jeden dokument), w którym wskazuje:
- swoje imię (imiona) i nazwisko,
- numer PESEL,
- adres zamieszkania,
- informację, w jakich wyborach wyborca jest uprawiony do głosowania,
- dane osoby upoważnionej do odebrania zaświadczenia.
IV. Głosowanie na wniosek o zmianę miejsca głosowania (dopisanie do spisu wyborców)
Wniosek o zmianę miejsca głosowania złożyć mogą:
- wyborcy:
- czasowo przebywający poza miejscem zameldowania na pobyt stały (w tym wyborcy zameldowani na pobyt czasowy),
- czasowo przebywający poza miejscem zamieszkania (tj. ujęcia na własny wniosek w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania),
- nieujęci w żadnym stałym obwodzie głosowania w Centralnym Rejestrze Wyborców;
- żołnierze pełniący zasadniczą służbę wojskową albo odbywający ćwiczenia wojskowe, a także ratownicy odbywający zasadniczą służbę w obronie cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania, policjanci z jednostek skoszarowanych, funkcjonariusze Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej pełniący służbę w systemie skoszarowanym.
Wniosek o zmianę miejsca głosowania składa się w miejscu pobytu czasowego w terminie do 12 października 2023 r.
We wniosku podaje się:
- nazwisko i imię (imiona),
- obywatelstwo,
- numer PESEL,
- adres przebywania w dniu wyborów.
Wniosek może zostać złożony:
- na piśmie,
- w postaci elektronicznej.
V. Głosowanie na wniosek o ujęcie w stałym obwodzie głosowania (wpis do rejestru wyborców)
W spisie wyborców sporządzanym dla stałego obwodu głosowania zostanie ujęty też wyborca m.in. wpisany na własny wniosek w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania właściwym dla miejsca stałego zamieszkania, nigdzie niezamieszkały stale przebywający na obszarze gminy ujęty na własny wniosek w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania na obszarze tej gminy.
Wniosek może zostać złożony na piśmie utrwalonym w postaci:
- papierowej,
- elektronicznej.
Do wniosku o ujęcie w stałym obwodzie głosowania, który można składać przez cały rok należy dołączyć dokument potwierdzający pobyt w tym lokalu (umowa najmu/użyczenia lokalu, rachunek za media – gaz, prąd, internet, telefon, telewizję itp.) wystawiony na nazwisko i adres wnioskodawcy lub oświadczenie właściciela lokalu o zamieszkiwaniu wnioskodawcy pod danym adresem.
***
Więcej informacji dostępnych jest na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej – www.wybory.gov.pl oraz w Biuletynie Informacji Publicznej – www.bip.jaworzno.pl
