Dzisiaj w Krakowie, po 77 latach od śmierci, przy pełnym ceremoniale wojskowym, odbyły się uroczystości pogrzebowe Ireny Odrzywołek – jaworznianki, która w czasie II wojny światowej pełniła rolę strażniczki więziennej i współpracowała z ruchem oporu dążącym do niepodległości. Irena Odrzywołek została skazana i zamordowana przez komunistów w wieku 21 lat. W 2019 roku jej szczątki zostały odnalezione przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN na cmentarzu w Katowicach.
Miasto Jaworzno w uroczystościach reprezentowali Członkowie Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej – koło w Jaworznie oraz przedstawiciele Muzeum Miasta Jaworzna, którzy złożyli na miejscu pochówku symboliczny wieniec.
Irena Odrzywołek (1925-1946)
Urodziła się 20 grudnia 1925 r. w Byczynie (pow. chrzanowski). Po zakończeniu okupacji niemieckiej rozpoczęła pracę w tzw. więzieniu św. Michała przy ul. Senackiej 3 w Krakowie. Została strażniczką. Wiosną 1946 r. podjęła konspiracyjną współpracę z więzionymi tam żołnierzami podziemia niepodległościowego, przede wszystkim z ppor. Bolesławem Pronobisem „Ikarem” – żołnierzem AK i dowódcą oddziału NSZ „Huragan”.
W sierpniu 1946 r. Irena Odrzywołek pośredniczyła w nawiązaniu łączności między więźniami oraz działającą w Krakowie 6. kompanią Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica” Józefa Kurasia „Ognia”. Przemyciła do więzienia pistolety i granaty, które przekazała do celi Pronobisa i innych wtajemniczonych. Dzięki temu 18 sierpnia 1946 r. połączone działania uzbrojonych więźniów wewnątrz budynku i partyzantów z zewnątrz doprowadziły do rozbicia więzienia i uwolnienia 62 więźniów.
Po tym wydarzeniu Irena Odrzywołek ukrywała się. Prowadziła niepodległościową działalność konspiracyjną współpracując z „Ikarem”. Została aresztowana w listopadzie 1946 r. w Gliwicach i 3 grudnia 1946 r. skazana na śmierć przez komunistyczny Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach. Zgładzono ją 17 grudnia 1946 r. w więzieniu przy ul. Mikołowskiej w Katowicach. W chwili śmierci miała niespełna 21 lat.
Szczątki Ireny Odrzywołek odnaleziono we wrześniu 2019 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na cmentarzu komunalnym przy ul. Panewnickiej w Katowicach.
***
Biografia i zdjęcie pochodzą ze strony internetowej IPN – https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/189367,Uroczystosci-pogrzebowe-Ireny-Odrzywolek-zgladzonej-przez-komunistow-za-wspolpra.html oraz IPN Kraków.
