W Jaworznie wciąż daje się znaleźć sporo nieruchomości pozostałych po zlikwidowanej w latach 2001–2002 kopalni Jan Kanty. Zaniedbany przez następców prawnych, majątek zlikwidowanej kopalni przejęty został z mocy prawa przez państwową Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. Dzięki dobrej współpracy władz miasta z SRK i Ministerstwem Aktywów Państwowych, kolejne tereny pokopalniane przekazywane są obecnie gminie. Pojawia się zatem szansa na ich ponowne zagospodarowanie. Coraz bliżej finalizacji jest również sprawa przekazania Gminie, terenów „Tarki”. Co więcej, współpraca z SRK umożliwi miastu dostęp do nowych zasobów wody.
Kolejne tereny mogą trafić do miasta
W przestrzeni medialnej Jaworzna (głównie mediów społecznościowych), regularnie z początkiem niemal każdego sezonu letniego pada pytanie: co z „Tarką”? Jaworznianie w średnim wieku i starsi pamiętają wakacyjne weekendy spędzane w domkach letniskowych nad brzegiem Stawów Belnik, latarnię „morską” i ośrodek wypoczynkowo-rekreacyjny w lesie nieopodal Dębu. Wspomnienia przeplatają się z nietrafionymi zarzutami, iż Gmina doprowadziła to, dawniej kwitnące życiem, miejsce do ruiny.
Zarzuty kierowane do Gminy przez niezorientowanych krytyków są kompletnie chybione, gdyż OWR „Tarka” był ośrodkiem kopalnianym i wraz z likwidacją zakładu trafił do zasobu Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Spółka zaś nie była powołana by prowadzić działalność hotelarską, rekreacyjną czy sportową, lecz wyłącznie aby zarządzać majątkiem po zlikwidowanych kopalniach.
Dzięki dobrej woli ze strony SRK i nawiązanej współpracy, pojawiła się właśnie szansa na nieodpłatne pozyskanie przez miasto także terenów dawnej „Tarki”.
Obecnie trwają w tej kwestii zaawansowane rozmowy z udziałem ministra Marka Wesołego, który 26 czerwca 2023r. w Urzędzie Miejskim w Jaworznie, uczestniczył w spotkaniu z udziałem Prezydenta Jaworzna Pawła Silberta i Prezesa SRK Janusza Smoliło. Prezydent Jaworzna w 2022 roku skierował wniosek wyrażający wolę przejęcia tych gruntów. Finałem podjętych ustaleń, po uzyskaniu wszystkich zgód będzie podpisanie aktu notarialnego i przejęcie na Gminę 18 hektarów przy „Tarce”.
Warto wspomnieć, że Gmina za zgodą SRK przejęłaby tereny o przeznaczeniu rekreacyjnym i zieleni o powierzchni 18ha, natomiast same stawy, ich strefa przybrzeżna oraz groble pozostaną, jak dotychczas, we władaniu Lasów Państwowych. Obszar zostanie uprzątnięty i utrzymany jako zasób terenów zielonych w mieście.
Tereny po kopalni „Kanty” do zagospodarowania
Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. dysponuje na obszarze Śląska i Małopolski działkami pokopalnianymi o łącznej powierzchni kilku tysięcy hektarów. Majątek zlikwidowanych kopalń, zaniedbywany często przez ich następców prawnych trafił w końcu do SRK. W Jaworznie nie inaczej stało się z nieruchomościami dawnej kopalni Jan Kanty, która w roku 2000 zaprzestała wydobycia, a w latach 2001-2002 uległa likwidacji w ramach reformy górnictwa rządu J. Buzka.
Z początkiem czerwca prezes SRK Janusz Smoliło, w obecności ministra Marka Wesołego (Pełnomocnika Rządu ds. transformacji spółek energetycznych i górnictwa węglowego), podpisał wraz z prezydentem Pawłem Silbertem umowę nieodpłatnego przekazania gminie prawa użytkowania wieczystego działek o łącznej powierzchni blisko 4 ha. Przekazane przez SRK nieruchomości położone są w sąsiedztwie szybu Witold (działki z szybem, jak i zabudowania pozostają własnością SRK). Zgodnie z planem miejscowym można je przeznaczyć pod zabudowę mieszkaniową i nieuciążliwe usługi. Na jednej z działek powstanie Stacja Uzdatniania Wody dla wód kopalnianych, które po uzdatnieniu będą zasilały przedsiębiorstwa w JOG i w przyszłości mieszkańców Jaworzna. Szacowana wartość nieruchomości nieodpłatnie przejętych przez miasto od SRK wynosi 2,5 mln zł.
Przedstawiciele SRK uzgodnili z miastem również warunki zbycia działki o powierzchni 11 ha, położonej w obrębie Jaworznickiego Obszaru Gospodarczego. To jedna z niewielu działek na JOG, które nie należą do Gminy, natomiast ma istotne znaczenie dla racjonalnego zagospodarowania terenów inwestycyjnych. Dzięki porozumieniu SRK z Gminą, działka o strategicznym położeniu nie stanie się przedmiotem spekulacji i obrotu na rynku wtórnym, lecz zostanie skomercjalizowana bezpośrednio przez miasto na cele inwestycyjne w ramach utworzonego Jaworznickiego Obszaru Gospodarczego.
Nowe źródło zaopatrzenia w wodę
Jednym z kluczowych zadań SRK, realizowanych przez Centralny Zakład Odwadniania Kopalń, jest zabezpieczenie funkcjonujących kopalń przed zagrożeniami płynącymi ze zlikwidowanych zakładów górniczych. W przypadku Jaworzna, SRK zapobiega zatapianiu Zakładu Górniczego „Sobieski” poprzez odpompowywanie wód dołowych z wyrobisk zlikwidowanej KWK Jan Kanty. Odwadnianie zrobów „Jana Kantego” chroni jednocześnie pewien obszar miasta przed ewentualną groźbą wystąpienia zjawisk, które dotykają np. Trzebinię czy Bolesław.
Zaopatrzenie w wodę pitną mieszkańców staje się coraz poważniejszym wyzwaniem dla rządzących. Stąd konieczne się wydaje możliwie maksymalne wykorzystanie istniejących zasobów i uzdatnianie do ponownego wykorzystania. Nieustannie odprowadzane wody dołowe mogą zostać efektywnie wykorzystane i stanowić dodatkowy zasób wody pitnej dla mieszkańców Jaworzna. Zwłaszcza, iż wody ze zrobów „Kantego”, pod względem poziomu zasolenia (średnio do ok. 600 mg/l substancji rozpuszczonych) kwalifikują się nadal jako wody słodkie, słabo zmineralizowane. W związku z tym, 4 czerwca podpisano trójstronną umowę o współpracy między Wodociągami Jaworzno, SRK i Gminą Miasta Jaworzna w zakresie zagospodarowania przez jaworznickie Wodociągi wód kopalnianych. Jest to działanie nowatorskie w skali kraju, potwierdzające że władze Jaworzna perspektywicznie i strategicznie patrzą na kwestie bezpieczeństwa energetycznego mieszkańców miasta.
Spółka wodociągowa planuje budowę Stacji Uzdatniania Wody „Kanty” o wydajności ok. 250 m3/h, na jednej z działek przekazanych miastu przez SRK. Nowa stacja zasilać będzie docelowo Jaworznicki Obszar Gospodarczy, odciążając pozostałe ujęcia i zapewniając Gminie pełne bezpieczeństwo dostaw wody pitnej.
