Od blisko dwudziestu lat gmina Jaworzna podejmuje starania odnalezienia Ksiąg Kolejowych terenu, na którym zlokalizowany jest m.in.dworzec kolejowy w Jaworznie – Szczakowej. Niestety bez tego dokumentu miasto nie ma możliwości prawnych do działań związanych
z przyszłością budynku.
Kolejny raz sprawa przyszłości dworca kolejowego w Szczakowej została podniesiona w ramach prowadzonego w mieście programu „Jaworzno w dyskusji”. Tu mieszkańcy, którzy zgłosili się do prac projektowych pracują wraz z miejskimi urzędnikami nad nowymi koncepcjami i rozwiązaniem zagadnień, m.in. związanych z jaworznickim dworcem. Podczas spotkań podsumowano dotychczasowe działania gminy zmierzające do przejęcia budynku dworca i zaadaptowania go dla potrzeb mieszkańców. Podczas kolejnych spotkań, dzięki zaangażowaniu członków zespołu zaprojektowano kolejne działania, mające ma celu dotarcie do informacji, które mają pomóc w prawnym rozwiązaniu kwestii dworca.
Zaginione Księgi Kolejowe
Księgi Kolejowe są szczególną kategorią ksiąg dawnych zwanych LWH – Liczba Wykazów Hipotecznych. Zakładane i prowadzone były na podstawie ustawy z dnia 19 maja 1874 r. o zakładaniu ksiąg hipotecznych dla kolei żelaznych, o skutku przyznanych praw hipotecznych na kolei żelaznej i o hipotecznem zabezpieczeniu praw zastawu, służących właścicielom obligacyj kolejowych z prawem pierwszeństwa. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 kwietnia 1927 r., do zakładania i prowadzenia księgi kolejowej powołano Sąd Okręgowy we Lwowie. Poszukiwania Ksiąg Kolejowych utrudnia fakt, iż prawdopodobnie zaginęły one, podczas ewakuacji administracji rządowej w okresie II Wojny Światowej.
W ciągu ostatnich lat urząd zwrócił się z zapytaniem dotyczącym dokumentów związanych z dworcem kolejowym w Szczakowej do wielu instytucji i archiwów. Informacje pozyskiwane były na terenie Polski oraz m.in. Ukrainy, Rumunii czy Austrii.
W wyniku kwerendy dokumentów (czyli poszukiwania informacji w zasobach archiwów czy bibliotek) odnajdywano jedynie takie, na podstawie których Urząd prowadził dalsze poszukiwania. Centralne Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie poinformowało, że w swoich zasobach na temat Kolei Lokalnej Piła – Jaworzno we Lwowie posiada ok 1600 dokumentów, bez możliwości szczegółowego ich zbadania przez pracownika Archiwum. Przed wybuchem wojny na Ukrainie, Gmina skontaktowała się z firmą „Pamięć Bliskich”. Firma ta, odpłatnie zajmuje się kwerendą interesujących zleceniodawcę dokumentów znajdujących się w Centralnym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie. Z uwagi na obecną sytuację na terenie Ukrainy, aktualnie działania zostały zawieszone.
Miejskie działania
Teren, na którym znajduje się dworzec kolejowy w Szczakowej w chwili obecnej nie ma prawnego właściciela, Polskie Kolejne Państwowe Spółka Akcyjna pełni jedynie funkcję zarządcy obiektu – podnajmując lokale znajdujące się na jego terenie.
Na przestrzeni ostatnich lat Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Jaworznie, oddalał dwukrotnie (w roku 2004 i 2019) wnioski Gminy o założenie nowej księgi wieczystej dla nieruchomości objętych Księgą Kolejową, które złożone zostały przez miejskich urzędników. Ponadto w październiku 2019 r. PKP S.A., przy udziale Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta Jaworzna, Gminy Miasta Jaworzna i PKP PLK S.A., wniosła do Sądu Rejonowego w Jaworznie Wydziału I Cywilnego o stwierdzenie zasiedzenia m.in. terenów, na których zlokalizowany jest Dworzec Kolejowy. Instytucja zasiedzenia wywodzi się z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Art. 172 kc i przewiduje, że posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny. Jeżeli posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, po latach trzydziestu nabywa własność nieruchomości. Nabycie nieruchomości w tej formie wymaga uzyskania orzeczenia Sądu Cywilnego.
Obecnie trwają prace zespołu w ramach programu „Jaworzno w dyskusji” – Przyszłość byłego dworca kolejowego w Szczakowej. O szczegółach prac będziemy informować wkrótce na www.jaworzno.pl.
Prawdą jest, że:
– Od blisko dwudziestu lat Gmina Miasta Jaworzna podejmuje starania, by uregulować sytuację prawną jaworznickiego dworca.
– Dwukrotnie Gmina składała wniosek o założenie nowej księgi wieczystej dla terenów, na których znajduje się dworzec, w obu przypadkach wniosek oddalono.
– Do tej pory Gmina wraz z instytucjami gminnymi zwróciła się do kilkudziesięciu instytucji i archiwów w Polsce i poza jej granicami w poszukiwaniu dokumentów mogących pomóc w uregulowaniu sytuacji prawnej dworca.
Nieprawdą jest, że:
– Gmina Miasta Jaworzna jest właścicielem Dworca Kolejowego w Szczakowej.
– Gmina nie podjęła starań uregulowania sytuacji dworca.
– Gmina nie chce przejąć budynku dworca.
